¡No es ningún sueño! Si quieres tener
un huerto así de sano deberás plantar la cebolla
y la remolacha mano a mano.

«Bizitzeko artea bizitza betea lortzean datza. Baina arte hori osatu gabe geratzen da, hiltzeko artearekin uztartzen ez bada. Bizi behar dugu gure heriotza bidegabekeria handi bat izan dadin. Horrek esan nahi izango du bizi izan garela.
Heriotza onartu behar dugu naturaltasunez, bizitzaren zikloak berritzeko prozesu gisa. Heriotzari eztenkada hautsi diezaiogun, bere tragediaz gabeturik. Bizitza ona izan duela pentsatzen duenak heriotza espero du, gorrotorik eta zorrik gabe, bakean».

Lan honen helburua heriotzari buruzko teorietara hurbiltzea da, gure inguruan nagusi diren erlijioek argudiatzen dutena alde batera utzita.
Bizitzako hainbat esperientzia bildu ditu autoreak, batzuetan gertuko senideen heriotza izan dira sormen-iturri, idazle batzuen kasuan bezala. Beste testigantza batzuk heriotzatik gertu dauden jendeekin lan egiten duten pertsonen esperientziak izan dira, eta hauen ondorioak ere azaltzen ditu; baita heriotzarekin izututa dauden pertsonekin era terapeutikoan lan egiten duten adituena ere. Heriotza hurbiletik bizi izan duten senideen benetako esperientziak ere gehitu ditu gainera…

Literatura Unibertsala, 184

Plazer handiz idazten zuela esaten zuen Sciasciak, eta nabaritzen zaio esku artean duzun makina bitxi honetan. Lehen begiratuan, oso narrazio argia eta zuzena da: argumentuak bizi-bizi korritzen du, elkarrizketak umore finez josita daude, karakterizazio eta deskribapenei ere ez zaie gatz eta piperrik falta, eta autoreak «prezisiozko estiletea bezala» darabilen lumaz zorrozturik dago testuan zehar garatzen den bi mundu-ikuskeraren arteko norgehiagoka filosofikoa.

Eleberriak, hala, badu saiakeratik nahiz tragikomediatik, bai eta egitura sozial jakin bat irudikatzeko gogotik ere: haren manerak eta izaerak, haren erritoak, morrontzak eta elkar hartzeak, haren azaleko eta barneko engranajeak. Beste aldean, kontrapuntu gisa, eleberriaren hasieran askatasun-ekintza baten aukerari noiz heltzeko esperoan alderrai aurkezten zaigun narratzailearen ahotsa dago, «bakarkako gizonaren musika ukigabe eta barea», artistaren begirada.

Marina Tsvetaievaren testu hau, emakumeen arteko amodioari buruzkoa, Natalie Clifford Barney-ri zuzendua da; erantzun bat haren 1918ko Pensées d?une amazoneri. Tsvetaievak jeinu askea erakusten digu Ene anaia femeninoan, ahalmen poetiko dirdiratsua, hizkuntzaren apaintasun musikala, testu lesbiko ederrenen artean kokatzen dutena. Marina Tsvetaievak sakon aztertzen du maitasun femeninoa, eta bereziki lotzen zaio elkar maite duten eta haur bat edukitzerik ez duten bi emakumeren kezkak definitzeari. Asmo hori gaindituz, orrialde ahaztezinak eskaintzen dizkigu emakumeaz, gizonaz, amodioaz eta bizitzaz.
?Irakurri dut zure liburua. Idazten duten emazte guziak bezala zatzaizkit hurbila. Ikusi zintudan egunaz geroztik pentsatzen dut zugan...?

Zergatik dago buruz behera? Zer gertatzen zaio? Horrela egongo al da beti? Noiz arte? Noiz jarriko da normal, besteok bezala? Eta, norbait betirako desberdina bada, zer?

Nire gelan, inoiz ez da argirik pizten sabaitik zintzilik dagoen kablearen amaieran. Hala ere, hatzek oraindik ez dute galdu ate ondoko giltza mugitzeko ohiturarik. Aitaren etxean bezalaxe, sartu eta irteten naizen bakoitzean. Bi aste daramatzat keinu hori behin eta berriz egiten, baina, hemen, denak ilunpean jarraitzen du: aspaldi sartu zen gaua leihorik gabeko nire gelan, eta hantxe geratu da, nire moduan, geldi-geldirik, adi.
Bizitzaren amaieran, heriotza ate-joka sentitzean, izan garena azaleratuko da. Oinordekotza-arazoak, boterea, dirua...; izarpean, atarian egingo dute topo Juanek eta Leandrok, biek ala biek maitasunaren abaroa aurkitu nahian. Leandro, Hernaniko baserri bateko azken jabea, Maite alabak Sandiusterri egoitzan sartuko du gogoz kontra, burua nahasi zaiolako aitzakian. Haren benetako kezka, ordea, baserriaren jabetza da. Egoitzaren barruan, Juanek babestuko du, asmo iluneko gizonak. Kate-begien moduan uztartzen diren istorio hauetan, Paula agertuko da bi gizonen alboan. Oin bat haurtzaroan, bestea helduen munduan, mugarria igarotzeko atakan dago neskatoa, lehen maitasunarekin ametsetan. Hiru pertsonaia, hiru ahots, elkarren atarian; maitasuna, gauari langa jartzeko bide bakarra.

Umearen lehenengo begiratuak eta irrifarreak, estreineko pausoak, aurreneko hitzak? mirari txiki horiek noiz gertatuko zain egoten dira gurasoak, haurraren garapenaren mugarri gogoangarri diren horien lekuko izateko irrikitan.

          Nola / noiz gertatzen da hotsak bakarrik egiten
          zekien jaioberria hiztun bihurtze hori?

Liburu hau haurrek, euskaldunek bereziki, hizkuntza-ezagutza nola garatzen duten azaltzeko saiakera bat da, hizkuntzalaritzaren ikuspegitik idatzitakoa. Alde batetik, hizkuntza zer den eta nola garatzen den azaltzen da, beti ere kontuan izanda hizkuntzak hostunak zein hotsik gabekoak izan daitezkeela, eta hizkuntza-gaitasuna garatzeko baldintzak desberdinak direla zentzumen- edo adimen-urritasuna duten haurrentzat. Bestetik, Euskal Herriko egungo gizartean pil-pilean dauden euskararen, elebitasunaren eta eleaniztasunaren inguruko galderak ere mahai-gaineratzen dira. Adibidez,

          Noiz hasten dira haurrak hizkuntza ikasten?
          Noiz bukatzen dute: bost urterekin? hamarrekin?
          Haur guztiek berdin ikasten al dute hizkuntza? Euskara ere bai?
          Bi urteko gelan haur batzuk hizti hutsak dira.
          Beste batzuk berriz ez. Zer ote da normalena?
          Kaltegarria al da bi hizkuntza txikitan ikastea?

Irakurleak galdera hauei eta beste askori erantzuteko baliagarriak diren hainbat ikerketa esanguratsuren emaitzak aurkituko ditu liburuan zehar.

John Calvin Van Looy III, perteneciente a una familia muy poderosa de Nueva York, quiere recuperar los restos de su primo segundo Jefferson, abatido en España durante la Guerra Civil. En el país se viven tiempos convulsos; la dictadura recién estrenada, el rastro de la posguerra, más viva que nunca, y la corrupción, harán muy difícil esa tarea que le encomendará a su amigo Steve Beasko, un policía retirado que ahora trabaja para una compañía de seguros. Lo que al principio parece un trabajo sencillo, la repatriación de un cadáver, será un verdadero quebradero de cabeza para el expolicía: la muerte de Van Looy esconde un secreto. Junto a Itxaso Arizmendi, una enfermera que le ayudará en sus pesquisas, buscará la verdad, aunque para ello tengan que poner su vida en peligro. Han prometido llegar hasta el final, cueste lo que cueste.
En El país equivocado, Javier Abasolo, con su habitual estilo elegante y descriptivo, y con un humor afilado nos sirve esta novela negra cocinada a fuego lento con un gran detective hecho a medida.

Egun batean, eskolatik bueltan, aita sukaldean ari dela, Anderrek hiru mandarina hartu eta pasilloan barrena jo du malabarismoak egiten. Mandarinak eskuetan hartu eta jaurti, hartu eta jaurti eskuetan erabiliz, gurasoen langelaraino iritsi da, eta hantxe aitaren ordenadorearen mahaian ikusi du argazki bat, berria, lehenago inoiz ikusi gabea.

Argazkian ikusi duenak izua eragin dio. Sabelean sentitu du halako minzurri bat goraka igotzen zaiona. Burua gora jaso eta argazkiaren aurrez aurre jarri ditu begiak. Nor da gizon hori? Zer egiten du amona gaztearen eta aita haurraren ondoan?

Etxean zerbait behar zenean Botoitxoren dendatik –botoiak, haria, gomak, zintak edo kremaileraren bat–, ni bidaltzen ninduten askotan, eta pozik asko joaten nintzen.

Botoi egokien edo titareren baten edo hari-klase berezi baten bila zebilela, beti zeukan historiaren bat kontatzeko, gehienetan botoiekin zerikusia zuena, batzuetan aspaldiko kontuak, besteetan azken urteetako jostun famatuen anekdotak, eta kontatzen zidana beti zen berria, eta atsegina, eta gogoan gordetzeko modukoa. Museo eder batean baino erosoago sentitzen nintzen ni. Tiradera batetik bestera, mundu berri bat ari nintzen deskubritzen. Baina mundu berri eta argitsu hartan bazen kontu ilun bat…